Iedereen heeft het erover…. balans…..balans tussen werk en privé. Balans tussen prikkels en ontprikkelen. Balans in geven en nemen. En balans tussen lichaam en geest. Alhoewel je dit wellicht geen balans hoeft te noemen, want lichaam en geest zijn één!
Ons lichaam werkt samen met ons brein. Ons brein stuurt ons lichaam aan, en tegelijkertijd geeft ons lichaam signalen waar ons brein op reageert. Het is een continu samenspel. Dus stel dat je lichaam protesteert, dan ben je niet uit balans, nee: dan mag je gaan aanvaarden dat iets niet kan of lukt. Stel dat je een brein hebt die dit niet toelaat, dan kan je je eigen grenzen regelmatig over gaan, waardoor uiteindelijk je lichaam nog meer gaat protesteren.
In deze blog vertel ik je meer over hoe ons lijf samenwerkt en hoe jij kan herkennen wanneer je lichaam en geest uit balans zijn ofwel: niet meer willen communiceren met elkaar
Wanneer het lichaam “nee” zegt!
Een paar voorbeelden van hoe we in de praktijk kunnen merken dat het lichaam “nee” zegt, en dat onze geest dat moeilijk kan begrijpen:
- Je lichaam gaat steeds meer protesteren in de vorm van pijn. En ondanks een paracetamol blijft deze pijn lang aanhouden; dagen, weken, maanden lang.
- Je laat je hoofd meer hangen; maakt minder oogcontact met anderen, en je ogen worden glaziger en beetje dof.
- Je wordt stijf(er); zowel in beweging als in gedrag en tonen van emotie. Je hebt het gevoel dat je er alleen voor staat; je keert naar binnen en vindt het lastig om hulp te vragen of je verhaal te delen.
- Je huid (grootste orgaan) veranderd; de kwaliteit gaat achteruit. Je hebt minder kleur in je gezicht en je huid voelt droog aan, je krijgt jeuk.
- Je bruisende energie verdwijnt langzaam. Je vindt het steeds moeilijker om in actie te komen of je bed uit te rollen.
- Je adem stokt, of je keel lijkt dichtgeknepen; je stem verandert; je durft niet alles te zeggen wat je denkt. En als je praat dan lijkt het alsof je tegelijkertijd ook ontzettend in je hoofd woont.
Ben jij al bewust van de signalen van jouw lijf? Hoe zit jij in je vel? Bovenstaande voorbeelden kunnen reacties uit vanuit kortdurende stress of chronische stress. En wat zijn nou typische voorbeelden van stress:
- Te hoge druk opleggen voor jezelf, bijv in het werk wat je aangenomen hebt;
- Gezondheidsproblemen bij jezelf of dierbaren;
- Ingrijpende gebeurtenissen in je leven; zoals overlijden van naasten of een relatie breuk;
- Zorgen over geld, kwaliteit van leven of juist zorgen qua zingeving.
Stress hoort erbij in het leven. Zonder inspanning geen ontspanning. Toch is het belangrijk goed te waken over jezelf. Hoe zorg jij voor jezelf op dit moment? Korte checklist met 5 vragen:
- Eis je meer van jezelf dan wat mogelijk is? Ja/nee
- Heb je last of hinder van je lichaam? Ja/nee
- Heb je moeite met je eigen wijze van emoties uitspreken/ toelaten? Ja/nee
- Heb je moeite met genieten van de kleine dingen? Ja/nee
- Komt zelfzorg bij jou op de laatste plek? Ja/nee
Hoe vaak heb je “Ja” geantwoord in de checklist hierboven? Stel dat je alles met “Ja” hebt beantwoordt: moet ik me zorgen maken over jou, of kan je dat zelf? Lichaam en geest gaat steeds verder uit elkaar staan als jij slecht voor jezelf zorgt. Stel dat je moeite hebt om in actie te komen omdat je je ergens schaamt of niet weet waar je moet beginnen, laat je dan helpen.
Hoe ik na pijnklachten weer balans tussen lichaam en geest vond
Helaas is langdurige stress een grote boosdoener. Zelf heb ik bijvoorbeeld lange tijd pijn gehad in mijn schouders en nek; een typische stressklacht die ik heel goed kon negeren met pijnstilling. Ik nam te veel verantwoordelijkheid op me, in combinatie met perfectionisme. En deed dit mezelf aan, maar wist niet hoe het anders kon. Ik zat vast. En dit gebeurde er uiteindelijk ook met mijn lichaam: mijn romp ging vast zitten, zodanig dat ik niet meer over mijn schouder kon kijken. Autorijden ging niet meer. En mijn spierkracht nam af door de pijnstillers die ik mezelf gaf om te kalmeren. Dit bracht gevaarlijke situaties met zich mee, bijvoorbeeld op de fiets volgeladen met kinderen en boodschappen in een fietsmand. Ik kon het stuur niet meer rechthouden. Dit kon niet zo langer doorgaan.
Ik had mezelf te lang in een overleefstand stand vastgezet waardoor mijn pijnpoorten signalen uitzonden. En deze pijn is echt! Hoe langer je dit negeert hoe gevoeliger je wordt. Weet ik uit eigen ervaring. Ik ging vanwege de aanhoudende pijn in mijn schouders onder een MRI, daar zou vast het antwoord liggen dacht ik…. maar dat was niet het geval. Pas in een revalidatieprogramma van 3 maanden kwam ik erachter dat deze pijn werkelijk ‘echt’ is, dat ik dit serieus mag nemen, en toen kon ik stappen zetten naar herstel. Inmiddels is dit alweer 5 jaar geleden en kan ik zeggen dat ik onwijs veel geleerd heb van deze situatie. In de tussentijd is er veel veranderd in het gezin, in mijn relatie en mijn werkleven. En ben ik mezelf meer dan ooit tevoren bewust van lichamelijke signalen.
Pijn in je schouders of nek is een typische stress klacht. Vooral mensen met hoog verantwoordelijkheidsgevoel ervaren deze klachten (draaglast) in de schouders. En de nek is een gebied die vaak stijf wordt als we teveel controle willen uitoefenen en flexibiliteit mist……of…..het kan ook zijn dat je teveel achter je telefoon zit 😉 Het is goed om te voelen wat jij nodig hebt om weer jezelf in beweging te brengen, op een manier waarop je lichaam weer kan ontspannen en loslaten.
Naast schouders en nek zijn er ook chronische klachten zoals lage rug pijn, buikpijn, hoofdpijn, en ga zo maar door. Elke klacht is verbonden aan de wijze waarop jij voor jezelf zorgt. En natuurlijk helpt het om soms even die pijnstilling te nemen om de dag door te komen. Echter langdurig negeren van lichamelijke signalen kan leiden tot nog ergere klachten op den duur.
Het opstapelen van stress kan ervoor zorgen dat je:
- Steeds slechter slaapt
- Weg wil lopen uit de situatie waarin je bent
- Je niet meer kan overzien wat je behoefte is
- Keuzes maken vind je steeds lastiger
- Je hebt steeds minder eetlust of juist meer eetlust
- Je ontvangt prikkels van buitenaf ineens heel intens en kan geïrriteerd reageren. Denk aan geluiden, muziek, gesprekken van mensen, speldende kinderen.
- Doordat je spanning hoog is ervaren anderen dit ook en reageren gespannen terug
Dus in plaats van negeren, durf aan te kijken wat er speelt. Wat heeft jouw lichaam te vertellen wat je al langere tijd wegwuift of dissocieert. Zet dit in beweging, letterlijk en figuurlijk. Spannend en confronterend in het begin. En na een tijdje zie je dit als wijsheid; dat je lichaam je niet in de steek laat, maar juist jouw koers wil bijstellen. Dat je beter voor jezelf mag zorgen. En je flow langzaam terugkomt.
Voorkomen is beter dan genezen
En hoe voorkom je het? Vraag je jezelf nu af. Wat is dan die sleutel naar een pijnvrij en onbezorgd leven waarin je lichaam en geest goed in balans zijn.
Die sleutel: die is heel persoonlijk! Ieder mens heeft iets anders nodig om in beweging te komen, en om goed voor jezelf te zorgen. Begin vanuit mildheid naar jezelf te kijken en zet die eerste stappen. Leer je eigen gebruiksaanwijzing kennen door het ervaren en uitproberen: wat werkt voor jou? Je lichaam is de spiegel. Dus waar begint het? ….. Met goed voor jezelf zorgen!
3 gouden tips voor lichaam en geest
- Plan eerst jouw “zelfzorg” momenten in de week, en plan de rest daaromheen.
- Weet waar je ontspannen van raakt en jouw energie weer oplaadt. Dit lijkt eenvoudig, maar ontspannen wordt steeds uitdagender in de wereld vol digitalisering.
- Ken je gebruiksaanwijzing. Zorg voor een goede afwisseling van inspanning en ontspanning. Bijvoorbeeld na elke 50 min computerwerk in focus, even 10 min wandelen buiten.
Zelf ben ik een energiek type die juist veel prikkels nodig heeft, en daardoor moeite met ontspanning. Toen ik jaren geleden Yin Yoga ontdekte was dit voor mij de perfecte aanvulling. Ik leerde steeds meer mijn gebruiksaanwijzing kennen. Waarbij ik nu weet dat ik elke dag een moment van sport moet inbouwen, omdat ik anders juist super laag in mijn energie kom te zitten. En zo is iedereen weer anders. En een gebruiksaanwijzing voor jezelf kan je alleen creëren door te ervaren. Ervaren door te doen en vast te houden aan wat werkt voor jou.
Wat als het niet lukt?
Stel dat je van alles geprobeerd hebt, om je lichaam en geest in balans te krijgen, en nog steeds moeite hebt met ontspannen. Dan wordt het tijd dat je actie onderneemt. Leer je eigen gebruiksaanwijzing kennen. Praat met anderen over jouw worsteling, dit helpt inzichten te verkrijgen voor jezelf. Vaak ziet jouw omgeving niet wat er in jou omgaat. Als coach heb ik inmiddels meerdere cliënten geholpen met deze stap te maken en het is ongekend wat dit oplevert aan nieuwe energie. Gebruik de wijsheid van je lichaam, geef het de juiste aandacht. En als dit lukt; dan voelt zowel je lichaam als je geest zich gehoord en valt er vaak een last van je schouders af.
Ervaar de voordelen van lichaamsgerichte coaching
door meerdere sessies weer in verbinding
